Separacja a podział majątku

Kwestia finansowych rozliczeń między małżonkami najczęściej kojarzy się ze sprawami rozwodowymi. Separacja a podział majątku to mniej nośny temat, co sprawia, że wiele osób, które znalazło się w takiej sytuacji, nie wie, na co mogą liczyć. Podział majątku przy separacji jest też o tyle istotnym zagadnieniem, że czas jej trwania nie ma z góry narzuconego w przepisach ograniczenia. W dzisiejszym tekście wyjaśniamy, jak zgodnie z prawem regulowany jest temat separacji i podziału majątku.

Czym jest separacja faktyczna i separacja prawna?

Zanim przejdziemy do kwestii majątkowych, warto przypomnieć, czym różnią się separacja faktyczna oraz separacja prawna. O separacji faktycznej mówimy w sytuacji, gdy małżonkowie nie żyją ze sobą, ale nie uregulowali tego stanu w sposób formalny. Stąd też często separację faktyczną nazywa się również separacją nieformalną. Taka rozłąka małżonków nie stanowi separacji z punktu widzenia prawa, co ma później istotne znaczenie np. w kontekście podziału majątku.

Separacja prawna powstaje na mocy orzeczenia sądu. Mimo że węzeł małżeński zostaje zachowany, to w wielu kwestiach jej konsekwencje są zbliżone do rozwodu. Sąd orzekający o separacji bierze pod uwagę trzy przesłanki:

• zupełny, ale nie trwały, rozkład pożycia – małżonkowie mają szansę jeszcze do siebie wrócić,
• brak naruszenia zasad współżycia społecznego,
• brak negatywnego wpływu na dobro małoletnich dzieci.

Separacja a podział majątku – co warto wiedzieć?

Kiedy wiadomo już, jaka różnica występuje między separacją nieformalną a prawną, możemy wrócić do tematu podziału majątku przy separacji. Na starcie zaznaczmy, że wyróżniamy dwa rodzaje stosunków finansowych między małżonkami. Jednym z nich jest rozdzielność majątkowa, mająca u swoich podstaw zawartą przed małżeństwem lub w jego trakcie umowę, zwaną intercyzą. W tym przypadku sąd nie orzeka o podziale majątku przy separacji, ponieważ ustalenia na ten temat są zawarte w umowie majątkowej małżonków.

Drugim sposobem na uregulowanie stosunków finansowych między małżonkami jest wspólnota majątkowa, w ramach której mąż i żona są współwłaścicielami majątku zgromadzonego w czasie trwania małżeństwa. W tej sytuacji o podziale majątku orzeka sąd – może się to odbyć w ramach sprawy o separację lub na osobny wniosek jednego z małżonków.

Czy separacja faktyczna skutkuje podziałem majątku?

Wiele osób, którym brakuje czasu na uregulowanie sytuacji małżeńskiej w sądzie, zastanawia się nad tym, jak uregulowana jest kwestia: separacja nieformalna a podział majątku. Jak wcześniej wspomnieliśmy, separacja faktyczna nie jest wynikiem stosunku prawnego. Oznacza to, że małżonkowie nadal posiadają takie same obowiązki i prawa, a wspólność majątkowa nie ustaje. W kontekście tematu: separacja faktyczna a podział majątku, warto natomiast dodać, że jeżeli małżonkowie zdecydują się na rozwód, to w trakcie rozprawy mogą próbować dowodzić tego, że konkretne składniki majątku nabyli za własne środki w czasie trwania separacji nieformalnej.

Separacja prawna a podział majątku wspólnego małżonków – jakie są możliwości?

Rozważania na temat kwestii: separacja a majątek wspólny, przyjmują całkiem inny obrót, gdy bierzemy pod uwagę separację prawną. Podobnie jak w przypadku wyroku rozwodowego, wyrok orzekający o separacji sprawia, że między małżonkami ustanowiony zostaje ustrój rozdzielności majątkowej. W konsekwencji każde kolejne nabyte dobro staje się wyłączną własnością tego małżonka, który je kupił. Co istotne, nie ma możliwości zniesienia ustroju rozdzielności majątkowej w trakcie separacji.

Separacja a podział majątku wspólnego małżonków to temat, którego rozwiązanie zależy od porozumienia małżonków. Pierwszy wariant obejmuje podział majątku przy wydawaniu wyroku o separacji. Jest to możliwe, gdy:

• nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu oraz przedłużenia procesu,
• małżonkowie przedstawią zgodny projekt podziału majątku.

Niekiedy zdarza się jednak tak, że małżonkowie nie doszli do porozumienia w kwestii podziału majątku wspólnego. W takiej sytuacji jest ona rozstrzygana nie w trakcie rozprawy, a po wniesieniu odpowiedniego wniosku po uprawomocnieniu się orzeczenia o separacji.

W jaki sposób może zostać podzielony wspólny majątek?

Wyróżnia się trzy metody podziału wspólnego majątku małżeńskiego:

• fizyczny podział rzeczy,
• przyznanie rzeczy na wyłączność jednemu z małżonków z obowiązkiem spłaty na rzecz drugiego,
• zarządzenie sądu nakazujące sprzedaż rzeczy i podział uzyskanej kwoty między małżonkami.

Warto zadać sobie pytanie, co się dzieje po separacji, w przypadku gdy małżonkowie wrócą do siebie. W takiej sytuacji powstaje między nimi ustawowy ustrój majątkowy. Małżonkowie mogą utrzymać rozdzielność majątkową ustanowioną podczas separacji, ale muszą w tym celu wnieść zgodny wniosek do sądu.

Podsumowanie

Separacja i podział majątku to temat, który bardzo interesuje wiele małżeństw pogrążonych w kryzysie. Nierzadko nie formalizują one swojej separacji, przez co wynikają nieporozumienia i brak możliwości dokonania podziału majątku wspólnego. Profesjonalna pomoc prawna jest nieoceniona, gdy ostatecznie małżonkowie chcą uzyskać orzeczenie sądowe o separacji. W tym celu warto skorzystać z usług prawnika, którego specjalnością jest prawo rodzinne. Adwokat z Lublina Mariusz Janiga ma ponad dwudziestoletnie doświadczenie w prowadzeniu postępowań separacyjnych i rozwodowych. Cechuje go nie tylko pogłębiona wiedza prawnicza oraz praktyczne umiejętności, ale także niezbędne w kontekście takich spraw empatia oraz indywidualne podejście do klienta.

Serdecznie zachęcamy do kontaktu.