Zniesławienie

Zniesławienie

Przestępstwo stypizowane w prawie karnym jest opisane w art. 212 k.k. i określane jest w literaturze i orzecznictwie jako pomówienie bądź zniesławienie, przy czym w doktrynie wyraźnie uznaje się oba te terminy za synonimy. Wcześniej używanym określeniem była „potwarz”.

Przepis art. 212 k.k. zawiera przestępstwo zniesławienia (pomówienia), które polega na pomówieniu innego podmiotu (indywidualnego lub zbiorowego) o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć go w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Istotą czynu jest zatem spowodowanie uszczerbku na czci pokrzywdzonego w sensie jego poniżenia w opinii publicznej lub narażenia na utratę zaufania skutkującego podważeniem jego kompetencji.

Czynność sprawcza przestępstwa zniesławienia polega na pomawianiu wskazanych w art. 212 k.k. osób, o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć je w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.

Przez pomawianie rozumie się przypisywanie, zarzucanie, posądzanie lub oskarżanie innej osoby o określone postępowanie lub właściwości, które zawierają negatywną oceną mającą jednak w konsekwencji prowadzić do poniżenia pomawianego w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.

Treścią pomówienia będą zazwyczaj rozgłaszane informacje nieprawdziwe, należy jednak zauważyć, że karalne pomówienie może także, w określonych warunkach, dotyczyć informacji prawdziwych. Ponadto pomówienie może polegać zarówno na twierdzeniu określonej okoliczności, jak i na przeinaczeniu okoliczności prawdziwej.

Przestępstwo zniesławienia zarówno w typie podstawowym (zagrożonym karą grzywny lub ograniczenia wolności), jak i kwalifikowanym (zagrożonym karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku) jest występkiem ściganymi z oskarżenia prywatnego, a zatem zależy wyłącznie od woli pokrzywdzonego.

Środki karne

Zgodnie z art. 212 § 3 k.k. w razie skazania za którykolwiek typ przestępstwa zniesławienia sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego. Wysokość nawiązki ustalana jest w oparciu o ogólne reguły zawarte w art. 48 k.k. i może wynieść maksymalnie 100 000 zł. Na wniosek pokrzywdzonego i zgodnie z prawem karnym sąd orzeka także środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości. Natomiast na podstawie art. 37a  ustawy prawo prasowe , jeżeli zniesławienie nastąpiło w opublikowanym materiale prasowym, sąd może także orzec przepadek tego materiału.