Zniesławienie

Zniesławienie, często nazywane również pomówieniem, to przestępstwo określone w art. 212 kodeksu karnego (k.k.), polegające na pomówieniu innej osoby (indywidualnej lub zbiorowej) o takie postępowanie lub właściwości, które mogą sprawić, że poczuje się poniżony/poniżona w oczach  opinii publicznej lub – co gorsza – sprawić, że straci publiczne zaufanie. Pomówienie może być zarówno publiczne, jak i prywatne. Może dotyczyć zarówno informacji nieprawdziwych, jak i w określonych warunkach – prawdziwych.

Pomówienie, zniesławienie czy fałszywe oskarżenie

Pomówienie – co to jest i jak je rozumieć? Pomówienie i zniesławienie są traktowane jako synonimy w doktrynie prawnej i orzecznictwie. Obydwa terminy odnoszą się do przypisywania komuś nieprawdziwych postępowań lub właściwości w celu poniżenia tej osoby w opinii publicznej. Fałszywe oskarżenie to natomiast zarzut popełnienia konkretnej czynności zabronionej, np. przestępstwa, co również jest karalne według polskiego prawa. Odpowiedzi na pytania, co to jest pomówienie oraz kwestia pomówienie definicja może równie dobrze brzmieć co to jest zniesławienie oraz zniesławienie definicja. 

Czy pomówienie jest karalne?

Choć wielu osobom może wydawać się, że czyn ten jest niekaralny, mogą zdziwić się odpowiedzią na pytanie: Czy pomówienie jest karalne? Odpowiadamy: Tak, pomówienie kk jest przestępstwem karalnym. W kodeksie karnym przewidziano różne stopnie karalności za pomówienie, od grzywny po ograniczenie lub pozbawienie wolności. Karalność pomówienia zależy od jego skutków, intencji sprawcy oraz od tego, czy jest to pomówienie typu podstawowego czy kwalifikowanego. Jak widać, kara za zniesławienie może być dotkliwa.

Pomówienie: kiedy nie następuje przestępstwo (art. 213 k.k.)?

Pomówienie jest szczegółowo omówione w kodeksie karnym.  Art. 212 k.k. dokładnie precyzuje przestępstwo pomówienia, o czym pisaliśmy już wcześniej. Określone przesłanki i czyny mogą doprowadzić oskarżonego przed oblicze sądu. Są jednak sytuacje, w których odpowiedź na pytanie: Czy pomówienia są karalne? jest negatywna. 

Artykuł 213 kodeksu karnego (kk) zawiera przepisy dotyczące wyłączenia bezprawności zniesławienia, które modyfikują zasady określone w art. 212 kk. Zgodnie z pomówienie paragraf  § 1 tego artykułu, nie uznaje się za przestępstwo zniesławienia, opisanego w art. 212 § 1, jeśli zarzut został wysunięty niepublicznie i jest prawdziwy. Oznacza to, że jeżeli osoba przedstawia zarzut w sposób niepubliczny i ten zarzut odpowiada prawdzie, nie podlega ona odpowiedzialności karnej za zniesławienie.

Rozszerzając, § 2 artykułu 213 kk określa warunki, przy których publiczne wysuwanie lub rozgłaszanie prawdziwych zarzutów również nie stanowi przestępstwa zniesławienia, nawet jeżeli dotyczy to sytuacji opisanych w art. 212 § 1 lub 2. Pierwszy przypadek dotyczy sytuacji, gdy zarzuty odnoszą się do postępowania osoby pełniącej funkcję publiczną. Drugi przypadek odnosi się do sytuacji, gdy podnoszenie lub rozgłaszanie zarzutu służy obronie społecznie uzasadnionego interesu.

Jednakże, istnieje ograniczenie w zakresie dowodzenia prawdy zarzutu, jeżeli ten dotyczy życia prywatnego lub rodzinnego osoby. W takich przypadkach dowód prawdy może być przedstawiony jedynie w sytuacji, gdy zarzut ma na celu zapobiec niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia człowieka albo demoralizacji małoletniego. To ograniczenie ma na celu ochronę prywatności i życia rodzinnego przed nieuzasadnionym naruszaniem przez publiczne wysuwanie zarzutów, nawet jeśli są one prawdziwe.

Jak udowodnić zniesławienie?

Udowodnienie zniesławienia wymaga wykazania, że pomówienie miało miejsce i że było ono nieprawdziwe lub przeinaczone, co spowodowało uszczerbek na czci i dobrej opinii pokrzywdzonego. W praktyce sądowej często konieczne jest przedstawienie dowodów                      w postaci zeznań świadków, dokumentów, nagrań czy innych środków dowodowych.

Co grozi za zniesławienie?

Co grozi za zniesławienie? Za zniesławienie grożą różne kary, zależne od stopnia zniesławienie kk. Mogą to być grzywny, kary ograniczenia wolności, a w przypadku przestępstwa kwalifikowanego nawet pozbawienie wolności do roku. Sąd może także nałożyć na sprawcę obowiązek zapłaty nawiązki na rzecz pokrzywdzonego lub celu społecznego, a także podania wyroku do publicznej wiadomości.

Czy można pójść do więzienia za anonimowe pomówienie?

Za anonimowe pomówienie można zostać skazanym na kary przewidziane w kodeksie karnym, włącznie z karą pozbawienia wolności. Anonimowość sprawcy nie wyklucza odpowiedzialności karnej, choć może wpłynąć na proces identyfikacji i ścigania sprawcy.

Zniesławienie, w tym także to dokonywane za pośrednictwem internetu, podlega odpowiedzialności karnej. Warto podkreślić, że nawet w przestrzeni cyfrowej nikt nie jest w pełni anonimowy, a działania w internecie mogą być śledzone i identyfikowane. W związku z tym, każda wypowiedź czy komentarz zamieszczony online może być przedmiotem analizy w kontekście przepisów prawa, w tym dotyczących zniesławienia.

W dobie powszechnego dostępu do internetu i mediów społecznościowych, gdzie każdy może łatwo publikować treści, istotne jest, aby zastanowić się kilkakrotnie przed zamieszczeniem jakiegokolwiek komentarza czy opinii, która może naruszać czyjąś reputację. To, co może wydawać się chwilowym wyrazem emocji lub nieformalną wymianą zdań, może mieć poważne konsekwencje prawne, zwłaszcza jeśli dane wypowiedzi będą uznane za zniesławiające.

Warto pamiętać, że odpowiedzialność za zniesławienie w internecie nie dotyczy wyłącznie autorów wypowiedzi, ale także może rozciągać się na administratorów stron internetowych czy platform mediów społecznościowych, którzy nie zareagowali odpowiednio na zgłoszenia takich treści. Dlatego przed publikacją jakiejkolwiek treści, szczególnie tej o charakterze krytycznym lub kontrowersyjnym, zaleca się dokładne przemyślenie jej konsekwencji oraz upewnienie się, że nie narusza ona praw innych osób. 

Jeśli czujesz, że jesteś pokrzywdzony, skontaktuj się z adwokatem i dowiedz się, jak udowodnić zniesławienie oraz ile trwa sprawa o zniesławienie.