Warunkowe zawieszenie wykonania kary
Polega na czasowym wstrzymaniu wykonania kary przez czas wskazany w wyroku wydanym przez sąd karny. Po upływie wyznaczonego przez sąd okresu próby kara uznawana jest za wykonaną, a fakt skazania ulega zatarciu.
Od lipca 2015 r. warunkowe zawieszenie wykonywania kary jest fakultatywne. Zawieszeniu może podlegać każdy rodzaj kary, zarówno kara grzywny, ale tylko wówczas gdy została orzeczona jako grzywna samoistna, kara ograniczenia wolności jak również kara pozbawienia wolności. Nie ma znaczenia za jakie przestępstwo, umyślne czy też nieumyślne sąd wymierzył karę. W praktyce warunkowe zawieszenia wykonania kary orzekane jest równocześnie z karą pozbawienia wolności.
Wśród warunków, które należy spełnić, aby Sąd zastosował środek probacyjny w postaci warunkowego zawieszenia wykonania kary są zarówno warunki o charakterze formalnym jak również kryteria o charakterze ocennym.
Po pierwsze warunkowo zawiesić można karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku. W czasie popełnienia czynu, za który orzeczono karę pozbawienia wolności, a której wykonanie może zostać warunkowo zawieszone sprawca ma nie być uprzednio skazany na karę pozbawienia wolności.
Ponadto, w toku trwającego postępowania należy wykazać, że mimo nie wykonania orzeczonej kary, sprawca będzie przestrzegał obowiązującego porządku prawnego, a w szczególności nie powróci do przestępstwa. Podejmując decyzję w tej kwestii, sąd bierze pod uwagę postawę sprawcy, jego właściwości oraz warunki osobiste. Istotny dla sądu jest również dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie sprawcy po popełnieniu przestępstwa, które może dotyczyć takich kwestii jak np. dążenie przez sprawcę do naprawienia szkody, podjęcie próby pojednania się z pokrzywdzonym, czy też wyrażenie skruchy i żalu.
W przypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności okres próby wynosi co do zasady od 1 do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się wyroku sprawy karnej.
W przypadku warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec sprawcy młodocianego oraz sprawcy, który popełnił przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej okres próby wynosi od 2 do 5 lat.
Warunkowe zawieszenie wykonania kary wiąże się z nałożeniem na skazanego pewnych obowiązków. Jest ono obligatoryjne, chyba że sąd orzeknie jednocześnie środek karny. Katalog obowiązków wskazany w przepisach prawa ma charakter przykładowy. Sąd może zobowiązać skazanego do informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby, przeproszenia pokrzywdzonego, wykonywania pracy zarobkowej, podjęcia nauki, powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających czy też powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach.
Wyrok, w którym sąd orzeka o warunkowym zawieszeniu wykonania kary jest wyrokiem skazującym, w którym stwierdzona zostaje wina i sprawstwo. Konsekwencją orzeczenia wyroku warunkowo zawieszającego wykonanie kary jest m.in. wpis w rejestrze karnym. Ponadto w przypadku gdy skazany nie będzie stosował się do warunków, pod którymi udzielono zawieszenia wykonania kary, sąd podejmie czynności mające na celu zbadanie czy zachodzi podstawa do wydania zarządzenia o wykonaniu kary. Co istotne sąd nie będzie prowadził od początku postępowania karnego. Jego czynności ograniczają się do wydania stosownego zarządzenia.
