Zachowek

Zachowek to uprawnienie, które ma na celu ochronę spadkobierców ustawowych.

Spadkobiercami są osoby blisko spokrewnione ze spadkodawcą tj. dzieci, małżonek, rodzice, wnuki. Te osoby najczęściej nabywają majątek spadkowy.

Zdarza się jednak, że spadkodawca chcę, żeby jego majątek przypadł tylko niektórym spośród spadkobierców ustawowych lub nawet komuś, kto wcale by po nim nie dziedziczył.

Osiągnięcie takiego celu jest bardzo proste. Wystarczy, że spadkodawca sporządzi odpowiedni testament. Może też już za życia przekazać komuś w darowiźnie wszystkie wartościowe przedmioty wchodzące w skład jego majątku.

Właśnie takich sytuacji dotyczą przepisy o zachowku. Pokrzywdzony spadkobierca może poszukiwać ochrony na podstawie tych przepisów w przypadku, gdy spadkodawca pozbawił go należnych mu praw do spadku.

Uprawniony do zachowku może żądać zapłaty określonej sumy pieniężnej od osób, które zamiast niego uzyskały prawa do spadku.

Tytułem zachowku nie można żądać wydania określonych przedmiotów z majątku spadkowego. Zachowek rekompensuje jedynie ekonomiczny interes pokrzywdzonego spadkobiercy, a nie pozwala na uzyskanie ze spadku konkretnych przedmiotów mających wartość majątkową lub sentymentalną.

Zachowek to uprawnienie przysługujące dzieciom i wnukom (ogólnie mówiąc zstępnym), a także rodzicom i małżonkowi spadkodawcy.

Uprawnienie do zachowku przysługuje tylko tym osobom, które dziedziczyłyby z ustawy po spadkodawcy. Jeżeli zmarły miał w chwili śmierci dwoje żyjących rodziców,  żonę oraz dzieci, a przed śmiercią wyzbył się majątku bądź też zapisał go w testamencie komuś spoza kręgu spadkobierców (np. konkubinie), to wówczas uprawnienie do żądania zachowku będzie przysługiwało jedynie żonie oraz dzieciom.

Uprawnieniem do żądania zapłaty zachowku nie będzie dysponować żadne z rodziców spadkodawcy, albowiem w takiej konfiguracji żadne z nich nie zostałoby powołane do spadku z ustawy.