Przedawnienie roszczeń

Przedawnienie roszczeń rozpoczyna bieg w chwili wymagalności roszczenia, czyli od momentu możliwości dochodzenia jego spełnienia.

Okresy przedawnienia roszczeń to sytuacje, w których po upływie oznaczonego terminu, dochodzenie roszczenia staje się niemożliwe. Ogólne regulacje przedawnienia w polskim prawie cywilnym znajdują się w kodeksie cywilnym. Generalną zasadą ustaloną przez ustawodawcę jest możliwość przedawnienia roszczeń wyłącznie o charakterze majątkowym. Kodeks cywilny ustanawia ogólny termin przedawnienia wynoszący odpowiednio:

– 10 lat dla roszczeń majątkowych,
– 3 lata dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. czynsz najmu), oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Należy zaznaczyć, że powyższe terminy przedawnienia roszczeń stanowią jedynie ogólną, generalną zasadę przyjętą w prawie cywilnym. Zagłębiając się w dalsze artykuły kodeksu jak i liczne ustawy, znajdziemy szereg szczegółowych terminów przedawnienia dla poszczególnych roszczeń, które znajdują się poniżej, zebrane i usystematyzowane.

Okresy przedawnienia roszczeń 6 miesięcy jest to najkrótszy okres przedawnienia jaki przewiduje kodeks cywilny.

Znajduje zastosowanie w przypadku przedawnienia:

– roszczenia pożyczkobiorcy o wydanie przedmiotu pożyczki – termin przedawnienia roszczeń biegnie od momentu, w którym przedmiot miał być wydany (art. 722 kc),

– roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu lub podobnego zakładu,

– roszczenia przysługującego przewoźnikowi względem innych przewoźników, którzy uczestniczyli w przewozie przesyłki (art. 778, 792 kc).

Roczny termin przedawnienia:

– roszczenia z tytułu umowy przewozu,

– sankcje karne za niezłożenie deklaracji VAT

– niezapłacenie zaliczki na podatek dochodowy w terminie

– roszczenia zastawcy przeciwko zastawnikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia stanu rzeczy oraz roszczenia zastawnika przeciwko zastawcy o zwrot nakładów na rzecz (licząc od dnia zwrotu rzeczy)

– roszczenia z tytułu umowy najmu lub użyczenia,

– roszczenia z tytułu z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej (licząc od dnia, w którym kupujący dowiedział się o istnieniu wady) oraz z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy sprzedanej (licząc od dnia wydania rzeczy kupującemu),

– roszczenia sprzedawcy wynikające z przepisów o cenie sztywnej, maksymalnej i minimalnej lub wynikowej o dopłatę różnicy ceny, a także roszczenia kupującego o zwrot tej różnicy ( licząc od dnia zapłaty),

– roszczenia z tytułu umowy spedycji.

Okresy przedawnienia roszczeń – 2 lata

– roszczenia wynikające z umowy o dzieło – termin biegnie od dnia oddania dzieła, a w przypadku gdy przedmiot umowy nie został oddany w terminie – od dnia w którym miał być oddany,

– roszczenia przysługujące przedsiębiorcom, rzemieślnikom z tytułu dokonanej sprzedaży, a także osobom prowadzącym gospodarstwo rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych,

– roszczenia wynikające z umowy zlecenia,

– roszczenia wynikające z umowy rachunku bankowego (z wyjątkiem roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych),

– wzajemne roszczenia producenta i kontraktującego,

– roszczenia z tytułu mandatów za jazdę bez biletu,

– roszczenia z tytułu usług telekomunikacyjnych.

Trzyletni termin przedawnienia roszczeń, jako ogólny termin wskazany w kodeksie cywilnym, obowiązuje wobec wszelkich należności z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz z tytułu płatności okresowej, a także:

– roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienia w regulowaniu należności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

– roszczenia z tytułu umowy ubezpieczeniowej,

– roszczenia z tytułu zobowiązania podatkowego – ale tylko w przypadku zobowiązań powstających na skutek doręczenia decyzji ustalającej dany podatek i jego wysokość przez Urząd Skarbowy,

– roszczenia z tytuły umowy kredytu/pożyczki, w tym także zadłużenie na karcie kredytowej,

– roszczenia z tytułu przysługującego zachowku,

– roszczenia ze stosunku pracy,

-roszczenia z tytułu rękojmi za wady fizyczne  (wady budynku) – termin ten liczy się od dnia wydania rzeczy kupującemu,

– roszczenia z tytułu opłat za telefon.

Przed ustaleniem należy jednak sprawdzić czy w międzyczasie nie doszło do zawieszenia lub przerwania biegu przedawnienia.

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia następuje w przypadku:

– roszczeń dzieci przeciwko rodzicom – przez czas trwania władzy rodzicielskiej,

– roszczeń osób niemających pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę – przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli,

roszczeń małżonków – przez czas trwania małżeństwa,

– roszczeń, których – z powodu siły wyższej – uprawniony nie może dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju – przez czas trwania przeszkody.

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia roszczeń oznacza, że termin przedawnienia nie zaczyna biec w ogóle, a jeżeli okoliczność powodująca zawieszenie wystąpiła po rozpoczęciu biegu terminu – ulega zawieszenia na czas trwania danej okoliczności, a po jej ustaniu biegnie dalej.