Adopcja

Adopcja

Przysposobienie inaczej adopcja (z łaciny adoptio – usynowienie) oznacza utworzenie stosunku rodzinno-prawnego miedzy przysposabiającym a przysposabianym, podobnego, jaki istnieje w rodzinie naturalnej.

Przysposobienie pełne

Przysposobienie pełne (art. 121 KRiO) w jego wyniku powstaje między przysposobionym a przysposabiającym taki stosunek jak między rodzicami a dziećmi. Następuje swoiste rozerwanie więzi z rodziną biologiczną a nawiązanie nowej więzi z nową rodziną. Więź ta powstaje także wobec krewnych przysposabiającego. Oznacza to, że dziecko adoptowane uzyskuje nie tylko nowych rodziców, ale także nową babcię, ciocię, brata itp. Dziecko otrzymuje nazwisko przysposabiającego. Następuje wpis do aktu urodzenia dziecka, gdzie przysposabiającego wpisuje się jako rodziców a gdy sąd tak postanowi możliwe jest także wydanie nowego aktu urodzenia. Władza rodzicielska rodziców biologicznych i związane z tym prawa i obowiązki wygasają np. obowiązek alimentacyjny.

Przysposobienie całkowite

Przysposobienie całkowite jest odmianą przysposobienia pełnego. Jej cechą jest trwałość przysposobienia oraz pełna tajemnica. Następuje tylko wtedy, gdy rodzice naturalni dziecka zgodzili się przed sądem na przysposobienie ich dziecka, nie wskazując osoby, która ma je przysposobić (czyli nie wskazując „nowych” rodziców – „zgoda blankietowa”) Sporządza się nowy akt urodzenia dziecka, z przysposabiającymi wpisanymi jako rodzice. Dziecko otrzymuje nazwisko „nowych” rodziców.

Przysposobienie niepełne

Przysposobienie niepełne ( art. 124 KRiO) w jego wyniku stosunek prawny powstaje między przysposabianym a przysposabiającym. Nie powstaje w odróżnieniu do przysposobienia pełnego więź między dzieckiem a krewnymi przysposabiającego. Dziecko nie zostaje włączone do nowej rodziny, nie staje się rodzeństwem naturalnych dzieci przysposabiającego, nie zyskuje nowej babci, wujka czy też cioci. Oznacza to, że pozostają wszelkie więzi pokrewieństwa między naturalną rodziną, poza więzami z biologicznymi rodzicami, które są zerwane poprzez przysposobienie. Przy tym przysposobieniu również następuje wpis do aktu urodzenia dziecka i dziecko także otrzymuje nazwisko „nowych” rodziców. Przysposobienie niepełne może być zmienione na pełne na wniosek przysposabiającego. O tym, czy taka zmiana powinna nastąpić, decyduje sąd opiekuńczy. Obowiązki alimentacyjne przysposobionego na rzecz swoich krewnych naturalnych powstają dopiero w ostatniej kolejności. Nie ma tego obowiązku jednak wobec rodziców biologicznych.

W art. 119 KRiO zostały wymienione przypadki, kiedy może zostać orzeczone przysposobienie należą do nich sytuację, w których:

• rodzice biologiczny wyrazili zgodę na przysposobienie
• rodzice biologiczni zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej
• rodzice biologiczni są nieznani albo porozumienie z nimi napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody
• możliwe jest także orzeczenie przysposobienia ze względu na szczególne okoliczności mimo braku zgody rodziców biologicznych, których zdolność do czynności prawnych jest ograniczona.

Sąd orzekając o przysposobieniu powinien kierować się przede wszystkim dobrem małoletniego.

Wyrażenie zgody na przysposobienie nie może być dokonane wcześniej niż przed upływem 6 tygodni od momentu urodzenia się dziecka. Jest to bardzo ważne, aby dać rodzicom czas na przemyślenie swojej decyzji i jej rozważenie. W tym czasie dziecko przebywa w szpitalu lub w rodzinie zastępczej.

W wypadku, gdy rodzice przysposobionego wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę na jego przysposobienie bez wskazania osoby przysposabiającego, nie jest dopuszczalne ustalenie pochodzenia przysposobionego przez uznanie ojcostwa, sądowe ustalenie lub zaprzeczenie jego pochodzenia, ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa.

Przysposobić można tylko osobę małoletnią, wymóg małoletniości powinien być spełniony w momencie złożenia wniosku. Zgodnie z art. 114¹ §2 KRiO między przysposabiającym a przysposabianym powinna istnieć odpowiednia różnica wieku. Ustawodawca nie wskazuje ściśle określonej różnicy wieku, która ma istnieć między przysposabiającym a przysposabianym. Jednak przyjmuje się, że powinna być ona podobna do różnicy między rodzicem biologicznym a dzieckiem tj. około 18 lat lub więcej.

Przysposobić wspólnie mogą wyłącznie małżonkowie, a przysposobienie przez jednego z małżonków nie może, co do zasady nastąpić bez zgody drugiego małżonka, chyba, że drugi z małżonków nie posiada zdolności do czynności prawnych lub porozumienie się z nim w tej kwestii napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.

Zgoda na przysposobienie jest wymagana od małoletniego, który ukończył lat 13. Sąd opiekuńczy powinien wysłuchać przysposabianego, który nie ukończył lat trzynastu, jeżeli może on pojąć znaczenie przysposobienia. Można odstąpić od wysłuchania przysposabianego, jeżeli nie jest zdolny do wyrażenia zgody lub, jeżeli z oceny stosunku między przysposabianym a przysposabiającym wynika, że uważa się on za dziecko przysposabiającego a wysłuchanie go było by sprzeczne z jego dobrem.

Dziecko może być przysposobione przez bliższą lub dalszą rodzinę np. możliwe jest przysposobienie siostry lub brata , wnuczki, czy też dalszego krewnego. Dzięki dopuszczeniu takich sytuacji przez prawo, przysposabiany pozostaje w swoim środowisku.